To Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο σε Απόφαση του που αφορούσε έφεση σε πρωτόδικη Απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου σχετικά με τις περιοδικές εισφορές που κατέβαλλαν δημόσιοι υπάλληλοι μηνιαία στο Ταμείο Χηρών και Ορφανών, και συγκεκριμένα το δικαίωμα των υπαλλήλων στην ανάκτηση των εν λόγω εισφορών κατά την αφυπηρέτηση επικύρωσε τα συμπεράσματα του Πρωτόδικου Δικαστήριού

Οι εισφορές αυτές καταβάλλονταν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημοσίου περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής) Νόμου του 2011 (Ν.113(Ι)/2011), καθώς και του Τροποποιητικού Νόμου του 2011 (Ν.191(Ι)/2011).  Υπήρχε σχετική πρόνοια η οποία μάλιστα απέβλεπε στην αύξηση των περιοδικών εισφορών που κατέβαλλε μηνιαία ο υπάλληλος στο Ταμείο Χηρών και Ορφανών.

Στις 28/12/2012 τέθηκε σε ισχύ ο περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων των Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής) Νόμος του 2012 (Ν.216(Ι)/2012) στον οποίο περιλήφθηκε μεταξύ άλλων το άρθρο 6 που θέσπιζε πρόνοια που αφορούσε την μη επιστροφή των περιοδικών εισφορών που κατέβαλε ο υπάλληλος για σκοπούς μεταβίβασης της σύνταξης στην χήρα/ο ή και εξαρτώμενα τέκνα σε περίπτωση θανάτου του/ της υπαλλήλου και η οποία επηρέαζε τις αφυπηρετήσεις της Κρατικής Υπηρεσίας από 1/1/2013 και εντεύθεν.

Το Πρωτόδικο Δικαστήριο, αποφάσισε ότι το περιουσιακό δικαίωμα δημιουργήθηκε ήδη από την έναρξη της καταβολής της πρώτης εισφοράς και συνεπώς το άρθρο 6 του εν λόγω Νόμου συνιστά στέρηση του περιουσιακού δικαιώματος δυνάμει του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

Η Δημοκρατία εφεσίβαλε την πρωτόδικη Απόφαση ισχυριζόμενη κυρίως ότι το Πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλλε όταν αποφάσισε ότι οι Εφεσείοντες είχαν αποκρυσταλλώσει περιουσιακό δικαίωμα που προστατεύεται από το Άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και συνεπακόλουθα το έυρημα του Πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι η μη επιστροφή των περιοδικών εισφορών έγινε κατά παράβαση της αρχής της ισότητας μεταξύ ομοιογενών κατηγοριών ήταν εσφαλμένο.  Περαιτέρω ισχυρίστηκαν ότι αν ήθελε αποφασισθεί ότι το δικαίωμα επιστροφή των εισφορών αποτελεί περιουσία εντός της έννοιας του άρθρου 1 της ΕΣΔΑ,  η επέμβαση αυτή ήταν νόμιμη, υπό την έννοια ότι η περιουσία των Εφεσίβλητων υπέστη ένα νόμιμο περιορισμό για σκοπούς δημόσιας ωφελείας/δημόσιου συμφέροντος.

Το Δικαστήριο απέρριψε τις ανωτέρω θέσεις της Εφεσείουσας και συμφώνησε τελικώς με το πρωτόδικο Δικαστήριο, ότι δηλαδή οι Εφεσίβλητοι είχαν αποκρυσταλλώσει περιουσιακό δικαίωμα που προστατεύεται από το Άρθρο  1 του Πρωτοκόλλου. Περαιτέρω το Δικαστήριο ανέφερε ότι τα γεγονότα της εν λόγω υπόθεσης διαφοροποιούνται από τα γεγονότα των υποθέσεων Χαραλάμπους, Κουτσελίνη-Ιωαννίδου, Αυγουστή και Χριστοδουλίδου καθώς οι εν λόγω υποθέσεις αφορούσαν αποκοπές και μειώσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων, ως και αναστολή καταβολής σύνταξης λόγω της νόμιμης προσδοκίας απόκτησης του στο μέλλον. Στην προκείμενη όμως υπόθεση η απαίτηση των Εφεσίβλητων συνίσταται στην επιστροφή των περιοδικών εισφορών που ήδη κατέβαλαν μηνιαίως και έχουν ήδη αποκρυσταλλωθεί και με βάση τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης δεν τίθεται ζήτηση νόμιμης προσδοκίας καταβολής του περιουσιακού δικαιώματος στο μέλλον.

Τέλος, όσο αφορά το επιτρεπτό περιορισμό περιουσιακών δικαιωμάτων για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και δημόσιας ωφελείας ως και το για ζήτημα της ανισότητας που δημιουργείται το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο συμφώνησε με το Πρωτόδικο Δικαστήριο ότι εν προκειμένω διαπιστώθηκε στέρηση κεκτημένου περιουσιακού δικαιώματος χωρίς ανταπόδοση ή αντιστάθμισμα κατά παράβαση και της αρχής της ισότητας μεταξύ ομοιογενών κατηγοριών, λόγω της ανισότητας που δημιουργείται μεταξύ των αιτητών και των άλλων συντάξιμων υπαλλήλων οι οποίοι είτε δεν κατέβαλαν ποτέ κατ` επιλογή τους εισφορές και απολάμβαναν τον μηνιαίο μισθό το χωρίς τις περικοπές είτε με αυτούς που κατέβαλαν αλλά επωφελήθηκαν του Ταμείου Χήρων και Ορφανών.

* Ο Στέφανος Σάββα εκπροσώπησε με επιτυχία τον Εφεσίβλητο Αρ. 9 στην Έφεση Αρ.119/19 εκ μέρους του Δικηγορικού μας Γραφείου.

** Σύνοψη της Απόφασης απο την Μαργαρίτα Πέρρι, ασκούμενη δικηγόρο. 

*** Βρείτε όλοκληρο το κείμενο της Απόφασης στον ακόλουθο σύνδεσμο: ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ v. ΑΡΓΥΡΟΥΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ κ.α., ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΟΜΕΝΕΣ ΕΦΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ Δ/ΡΙΟΥ ΑΡ. 119/19, 140/19 ΚΑΙ 163/19, 15/11/2024